اختلال شخصیت پارانوید چیست؟
اختلال شخصیت پارانوید (PPD) یک اختلال سلامت روانی است که با الگوی بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می‌شود. افراد مبتلا به PPD همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند.
اختلال شخصیت پارانوید (PPD) چیست؟
اختلال شخصیت پارانوید (PPD) یک مشکل سلامت روانی است که با الگوی طولانی مدت بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می‌شود یا همان نشانه های مداوم پارانویا است.
پارانویا چیست؟
پارانویا یک احساس غیرمنطقی و مداوم است که افراد «شما را تعقیب یا دنبال می‌کنند» یا اینکه شما مورد توجه مداوم و مزاحم دیگران هستید. این بی اعتمادی بی اساس به دیگران می‌تواند عملکرد اجتماعی یا داشتن روابط نزدیک را برای فرد مبتلا به پارانویا دشوار کند.
افراد مبتلا به PPD اغلب بر این باورند که دیگران سعی در تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها دارند. همچنین این افراد اغلب فکر نمی‌کنند که رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز باشد.
PPD یکی از اختلالات Cluster A یا اختلالات شخصیت غیرعادی است. افراد مبتلا به این اختلالات تفکر یا رفتار غیرعادی و غیر طبیعی دارند.
توجه به این نکته مهم است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید هذیان یا توهم همراه با پارانویا را تجربه نمی‌کنند، همانطور که معمولا در اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و دوره های شیدایی شدید در اختلال دوقطبی دیده می شود.
درباره اختلالات شخصیتی در مقاله ۱۱ تا از بدترین اختلالات شخصیتی چیست؟ بیشتر بخوانید.
اختلال شخصیت پارانوئید از چه سنی شروع می شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع به تجربه علائم و نشان دادن علائم این بیماری می‌کنند.
اختلال شخصیت پارانوئید چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
به طور کلی، تحقیقات میزان بالاتری از اختلال شخصیت پارانوید (PPD) را در افرادی که زن در بدو تولد تعیین شده بودند (AFAB) نشان می‌دهد، در حالی که نمونه‌های سوابق بیمارستانی نرخ بالاتری از PPD را در افرادی که در هنگام تولد مرد بودند (AMAB) نشان می‌دهند.
افراد مبتلا به PPD بیشتر احتمال دارد:
- در خانواده‌های کم درآمد زندگی کنند.
- بیوه، طلاق گرفته یا جدا شده یا ازدواج نکرده باشند.
البته تحقیقات بیشتری برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه چرا این عوامل خطر با PPD مرتبط هستند و چگونه استرس و تروما در ایجاد آن نقش دارند، مورد نیاز است.
پارانویا چقدر شایع است؟
اختلال شخصیت پارانوید نسبتاً نادر است. محققان تخمین می‌زنند که 0.5٪ تا 4.5٪ از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم و نشانه های پارانویا چیست؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوید (PPD) همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها هستند. این باورهای عموماً بی‌اساس، و همچنین عادات سرزنش و بی‌اعتمادی آنها، در توانایی آنها برای ایجاد روابط نزدیک یا حتی قابل اجرا اختلال ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به PPD زندگی اجتماعی خود را به شدت محدود می‌کنند.
افراد مبتلا به PPD ممکن است:
- به تعهد، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دیگران شک کنند، باور کنند که دیگران آنها را استثمار یا فریب می‌دهند.
- مایل نباشند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی را فاش کنند زیرا می‌ترسند از اطلاعات علیه آنها استفاده شود.
- کینه‌ای هستند و کمتر پیش می‌آید که ببخشند.
- بیش از حد حساس باشند و انتقادها را ضعیف بپذیرند.
- معانی پنهان در اظهارات معصومانه یا نگاه‌های معمولی دیگران را بخوانند.
- بدون دلیل موجه، دائماً شک داشته باشند که همسر یا شریک عاشقانه آنها خیانت می‌کند.
- در روابط خود با دیگران سرد و دور باشند و ممکن است برای جلوگیری از خیانت، کنترل کننده و حسود شوند.
- نقش آنها را در مشکلات یا درگیری ها نمی‌بینند، با این باور که همیشه حق با آنهاست.
- در آرامش داشتن مشکل دارند.
- خصمانه، لجباز و مجادله رفتار کنند.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت پارانوئید می‌شود؟
دانشمندان علت دقیق بروز پارانویا را نمی‌دانند، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی را شامل می‌شود.
محققان دریافته‌اند که غفلت عاطفی دوران کودکی، غفلت فیزیکی و غفلت از نظارت نقش مهمی در ایجاد PPD در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد.
محققان قبلاً فکر می‌کردند احتمالاً یک پیوند ژنتیکی بین اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و PPD وجود دارد، اما مطالعات بیشتر نشان داده است که این ارتباط آنقدر قوی نیست که قبلاً فکر می‌کردند.
اختلال شخصیت پارانوید چگونه تشخیص داده می‌شود؟
شخصیت در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل خود ادامه می‌دهد. به همین دلیل، ارائه دهندگان مراقبت‌های پزشکی معمولاً فرد مبتلا به این اختلال شخصیتی را تا بعد از سن 18 سالگی تشخیص نمی‌دهند.
تشخیص اختلالات شخصیت، از جمله PPD، می‌تواند دشوار باشد، زیرا اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت فکر نمی‌کنند مشکلی در رفتار یا طرز تفکرشان وجود داشته باشد.
هنگامی که آنها به دنبال کمک هستند، اغلب به شرایطی مانند اضطراب یا افسردگی به دلیل مشکلات ایجاد شده توسط اختلال شخصیتی مانند طلاق یا روابط از دست رفته مربوط می‌شود، نه خود اختلال.
هنگامی که یک متخصص سلامت روان، مانند یک روانشناس یا روانپزشک، به کسی مشکوک می‌شود که ممکن است مشکلی داشته باشد یا به پارانویا مبتلا باشد، آنها اغلب سوالات گسترده و کلی می‌پرسند که پاسخ دفاعی یا محیطی خصمانه ایجاد نمی‌کند. آنها سؤالاتی می پرسند که روشن می‌کند:
- مسائل گذشته
- روابط
- سابقه کار قبلی
- تست واقعیت
- کنترل ضربه
چقدر در ارتباط با این اختلال است.
روانشناسان تشخیص این اختلال شخصیتی را بر اساس معیارهای این بیماری در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی قرار می‌دهند.
آیا سایر شرایط پزشکی با این اختلال مرتبط است؟
بله، تقریباً 75 درصد از افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوید (PPD) دارای اختلال شخصیت دیگری هستند. شایع ترین اختلالات شخصیتی که همزمان با PPD رخ می دهد عبارتند از:
- اختلال شخصیت اجتنابی
- اختلال شخصیت مرزی (BPD).
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD).
- احتمال ابتلا به اختلال مصرف مواد و اختلال هراس در افراد مبتلا به PPD نیز بیشتر از جمعیت عمومی است.
اختلال شخصیت پارانوید چگونه درمان می‌شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوید (PPD) به ندرت به دنبال درمان به تنهایی هستند. اعضای خانواده، همکاران یا کارفرمایان معمولا آنها را ارجاع می‌دهند.
هنگامی که فرد مبتلا به PPD به دنبال درمان است، روان درمانی (تراپی)، مانند درمان رفتاری شناختی (CBT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان انتخابی است. تراپی بر افزایش مهارت‌های مقابله‌ای عمومی، به ویژه اعتماد و همدلی، و همچنین بر بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس تمرکز دارد.
از آنجایی که افراد مبتلا به PPD اغلب به دیگران بی اعتماد هستند، برای متخصصان مراقبت های پزشکی چالشی ایجاد می‌کند زیرا اعتماد و ایجاد ارتباط از عوامل مهم روان درمانی هستند. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به PPD ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و حتی ممکن است انگیزه های درمانگر را زیر سوال ببرند.
ارائه دهندگان مراقبت های پزشکی معمولاً دارویی برای درمان PPD تجویز نمی‌کنند. با این حال، داروهایی – مانند داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی – ممکن است در صورتی که علائم فرد شدید باشد یا یک وضعیت روانی مرتبط مانند اضطراب یا افسردگی را به همراه داشته باشد، تجویز شود.
آیا می توان از اختلال شخصیت پارانوئید پیشگیری کرد؟
در حالی که این اختلال شخصیتی به طور کلی قابل پیشگیری نیست، درمان می‌تواند به فرد مبتلا به PPD اجازه دهد تا راه های موثرتری برای مقابله با افکار و موقعیت های تحریک کننده را بیاموزد.
پیش آگهی (چشم انداز) پارانویا چیست؟
پیش آگهی (چشم انداز) اختلال شخصیت پارانوید (PPD)، معمولاً به این بستگی دارد که آیا فرد مبتلا به PPD مایل به پذیرش و متعهد به درمان است یا خیر. گفتار درمانی گاهی اوقات می‌تواند پارانویا را کاهش دهد و تأثیر آن را بر عملکرد روزانه محدود کند.
در صورت عدم درمان، PPD می‌تواند در توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط، و همچنین توانایی آنها برای عملکرد اجتماعی و در موقعیت های کاری اختلال ایجاد کند. احتمال اینکه افراد مبتلا به PPD زودتر از افراد بدون اختلال شخصیت دست از کار بکشند، بیشتر است.
علاوه بر این، PPD یکی از قوی ترین پیش بینی کننده های رفتار پرخاشگرانه در یک محیط بیمارستان است. PPD همچنین با تعقیب و دعوای قضایی بیش از حد (دعوا) همراه است.
مهم است که به یاد داشته باشید که اختلال شخصیت پارانوید (PPD) یک اختلال در سلامت روان است. مانند سایر شرایط سلامت روان، جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می‌تواند به کاهش تاثیر منفی آن در زندگی فرد کمک کند.
متخصصان سلامت روان می‌توانند طرح های درمانی ارائه دهند که می‌تواند به مدیریت افکار و رفتار افراد مبتلا به PPD کمک کند.
اعضای خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوید اغلب استرس، افسردگی، اندوه و انزوا را تجربه می‌کنند. مهم است که شما نیز اگر در ارتباط با یک شخص پارانوید هستید از سلامت روان خود مراقبت کنید و در صورت مشاهده این علائم به دنبال حمایت برای عزیز خود باشید.
برای صحبت با یک متخصص همین حالا تماس بگیرید.
منبع:
دیدگاهتان را بنویسید