تفاوت مانیا با هیپومانیا در چیست؟
به طور خلاصه مانیا در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باعث بروز سطوح بالای انرژی فیزیکی و ذهنی غیر معمولی می‌شود. هیپومانیا نیز همین علائم را ایجاد می‌کند، اما به همان اندازه شدید یا طولانی نیستند.
در ادامه به توضیح کامل این دو می‌پردازیم.
مانیا و هیپومانیا چیست؟
مانیا یا همان شیدایی و هیپومانیا در واقع یک وضعیت مربوط به سلامت روان هستند که می‌توانند در اختلال دوقطبی رخ دهند. آنها همچنین می‌توانند در افرادی که اختلال دوقطبی ندارند نیز رخ دهد.
شیدایی چیست؟
شیدایی حالتی بیشتر از داشتن انرژی اضافی است.
این یک اختلال خلقی است که شما را به مدت یک هفته یا بیشتر از نظر جسمی و ذهنی به طور غیر معمول انرژتیک نشان می‌دهد. شیدایی می‌تواند آنقدر شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.
شیدایی می‌تواند در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I رخ دهد. در بسیاری از موارد دوقطبی I، دوره های شیدایی می‌تواند با دوره های افسردگی متناوب شود.
با این حال، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I همیشه دوره های افسردگی ندارند، و بسیار معمول است که یک فرد در بین دوره ها حالت های معمولی نیز داشته باشد.
هیپومانیا چیست؟
هیپومانیک شکل خفیف تری از رفتار مانیک است. اگر نیمه شیدایی را تجربه می‌کنید، سطح انرژی شما بالاتر از حد معمول است، اما به اندازه شیدایی شدید نیست و ممکن است فقط چند روز طول بکشد.
سایر افراد ممکن است متوجه اپیزود هیپومانیک شما شوند، اما در بسیاری از موارد، نیازی به بستری شدن در بیمارستان برای آن نخواهید داشت.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی II ممکن است شیدایی خفیف را تجربه کنند که متناوب با افسردگی است، یا ممکن است در بین هر کدام حالت های عاطفی معمولی نیز داشته باشند.
علائم مانیا و علائم هیپومانیا چیست؟
تفاوت اصلی بین شیدایی و نیمه‌شیدایی در شدت علائم و مدت زمان ماندگاری این علائم است.
علائم شیدایی بسیار شدیدتر از علائم هیپومانیک است و می‌تواند یک هفته یا حتی بیشتر طول بکشد.
در حالی که شدت علائم این دو وضعیت متفاوت است، اما بیشتر علائم آنها یکسان هستند. علائم کلیدی عبارتند از:
- داشتن سطوح انرژی بالاتر از حد معمول
- بی قرار بودن یا ناتوانی در نشستن
- کاهش نیاز به خواب
- افزایش عزت نفس یا اعتماد به نفس یا بزرگ نمایی
- پرحرف تر بودن
- داشتن ذهن مسابقه ای، یا داشتن بسیاری از ایده ها و برنامه های جدید
- کاهش پایبندی به قوانین
- داشتن افزایش میل جنسی
- درگیر شدن در رفتارهای بالقوه پرخطری که ممکن است برای شما غیر معمول باشد، مانند داشتن رابطه جنسی تکانشی، قمار با پس انداز زندگی، یا ولخرجی های زیاد
تفاوت مانیا و هیپومانیا
در مانیک رفتار شما آنقدر افراطی است که نمی‌توانید فعالیت های منظم را حفظ کنید. اما در نیمه شیدایی افراد ممکن است متوجه تغییرات شوند، اما فعالیت‌های منظم شما ممکن است همچنان حفظ شود.
در شیدایی هذیان یا توهم رایج است. اما به طور معمول، در شیدایی خفیف هذیان و توهم رخ نمی‌دهد.
در شیدایی افراد احساس شکست ناپذیری و در نیمه شیدایی احساس ریسک پذیری بالایی دارند.
افراد مانیک حس می‌کنند از واقعیت جدا شده اند. در صورتی که در نیمه‌شیدایی تنها به راحتی حواس آنها پرت می‌شود.
در طول یک فاز شیدایی یا هیپومانیک، ممکن است نتوانید این تغییرات را در خود تشخیص دهید.
علائم شدیدتر شیدایی
برخلاف دوره های هیپومانیک، دوره های مانیک می‌تواند به عواقب جدی منجر شود. وقتی شیدایی فروکش کرد، ممکن است به خاطر کارهایی که در طول دوره انجام داده‌اید، پشیمان شوید یا افسردگی داشته باشید.
در شیدایی، ممکن است با واقعیت نیز فاصله بگیرید. علائم روان پریشی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- توهمات بینایی یا شنوایی
- افکار هذیانی
- افکار پارانوئید
علل و عوامل خطر چیست؟
فاز های مانیک و هیپومانیک از علائم شایع اختلال دوقطبی هستند. با این حال، آنها همچنین می توانند توسط:
- محرومیت از خواب
- دارو
- مصرف الکل
- استفاده مواد مخدر
- سوابق خانوادگی
ساختار مغز نیز ممکن است در بروز این علائم نقش داشته باشد، اما تحقیقات کافی برای نتیجه‌گیری در این مورد وجود ندارد.
اگر قبلاً یک اپیزود مانیک داشته‌اید، در معرض افزایش خطر مانیا یا هیپومانیا هستید. همچنین در صورتی که مبتلا به اختلال دوقطبی باشید و نتوانید داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید، این احتمال افزایش می‌یابد.
آیا می توان از شیدایی پیشگیری کرد؟
فاز های مانیک و هیپومانیک، و همچنین خود اختلال دوقطبی، قابل پیشگیری نیستند. با این حال، می‌توانید اقداماتی را برای کاهش اثرات یک اپیزود انجام دهید.
حفظ سیستم‌های پشتیبانی و صحبت با یک روانشناس دو روش برای کاهش احتمال وقوع یک رویداد و همچنین مدیریت یکی از آنها در صورت وقوع است.
مهمتر از همه، اگر برنامه درمانی دارید، مهم است که به آن پایبند باشید.
داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید و با روانپزشک خود ارتباط باز داشته باشید. با همکاری شما و پزشکتان می‌توانید علائم خود را مدیریت کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.
شیدایی و اختلال دوقطبی می‌تواند یک چیز ترسناک باشد. اما خبر خوب این است که این اختلالات قابل درمان هستند.
نحوه تشخیص
اگر فکر می کنید ممکن است با علائم مانیک، هیپومانیک یا خود اختلال دوقطبی روبرو باشید:
ایده خوبی است که ابتدا با پزشک معمولی خود صحبت کنید. در طول قرار ملاقات، پزشک احتمالاً سابقه پزشکی شما را می‌گیرد و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
مهم است که پزشک خود را در مورد تمام داروها و مکمل های تجویزی و بدون نسخه و همچنین داروهای غیرقانونی که ممکن است مصرف کرده اید، مطلع کنید.
اگر پزشک شما مشکوک باشد که شما واقعاً با شیدایی یا نیمه شیدایی روبرو هستید، احتمالاً شما را برای تشخیص واقعی به یک روانشناس ارجاع می‌دهد.
تشخیص این دو اختلال می‌تواند پیچیده باشد. به عنوان مثال، ممکن است از برخی علائم یا مدت زمانی که آنها را داشته اید آگاه نباشید.
همچنین، اگر شما دوره های افسردگی دارید اما پزشکتان از رفتار شیدایی یا هیپومانیک شما بی خبر است، ممکن است به جای اختلال دوقطبی، افسردگی را برای شما تشخیص دهد.
علاوه بر این، سایر شرایط سلامتی می‌تواند باعث شیدایی و رفتار هیپومانیک شود.
تشخیص شیدایی
در بیشتر موارد، علائم باید حداقل یک هفته طول بکشد تا پزشک شما آنها را به عنوان شیدایی تشخیص دهد. با این حال، اگر علائم شما آنقدر شدید باشد که در بیمارستان بستری شوید، حتی اگر علائم برای مدت کوتاه‌تری ادامه داشته باشند، می‌توان تشخیص داد.
تشخیص هیپومانیک
علائم شما باید حداقل 4 روز ادامه داشته باشد تا پزشک شما هیپومانیک تشخیص دهد.
درمان مانیا
برای درمان شیدایی و هیپومانیک، پزشک ممکن است روان درمانی و همچنین دارو را تجویز کند. این دارو می‌تواند شامل تثبیت کننده های خلق و خو و داروهای ضد روان پریشی باشد.
ممکن است لازم باشد چندین داروی مختلف را امتحان کنید قبل از اینکه پزشک ترکیب مناسبی برای درمان موثر علائم شما پیدا کند.
مهم است که داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید. حتی اگر عوارض جانبی داروها را داشته باشید، قطع مصرف دارو بدون نظارت پزشک می‌تواند خطرناک باشد.
اگر مشکلاتی در مورد عوارض جانبی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند شما را به نوع دیگری از درمان سوق دهند که برای بدن شما چندان دشوار نیست.
افراد هیپومانیک، اغلب می‌توانند بدون دارو با آن مقابله کنند. عادات سبک زندگی سالم می تواند کمک کننده باشد، مانند:
- حفظ یک رژیم غذایی متعادل و مغذی
- هر روز فعالیت بدنی داشته باشید
- داشتن برنامه خواب منظم و اولویت دادن به استراحت
- داشتن دفترچه ای که هر گونه تغییرات خلقی یا تغییری که توسط عزیزان ذکر شده است را یادداشت می کند.
همچنین با تراپی و کمک یک روانشناس شما می‌توانید به درمان این اختلال کمک کنید. درباره انواع تراپی برای درمان این اختلال در مقاله تراپی چیست و چرا خوبه و ۴ نوع آن بیشتر بخوانید.
مقابله با رفتار مانیک یا هیپومانیک
این نکات می تواند به شما در مقابله با شیدایی و نیمه‌شیدایی کمک کند:
1. هر چه می‌توانید در مورد وضعیت خود یاد بگیرید. این اختلالات را می توان مدیریت کرد. یاد بگیرید که محرک های شخصی را بشناسید تا بتوانید در صورت امکان از آنها اجتناب کنید.
2. داشتن یک دفتر خاطرات خلقی با ترسیم خلق و خوی خود، ممکن است بتوانید علائم هشدار دهنده اولیه را تشخیص دهید.
با کمک پزشکتان، ممکن است بتوانید از بدتر شدن یک اپیزود نیز جلوگیری کنید.
به عنوان مثال، اگر یاد بگیرید که علائم هشدار دهنده اولیه یک دوره شیدایی را تشخیص دهید، می‌توانید با پزشک خود برای مدیریت آن همکاری کنید.
3. کمک گرفتن از دیگران. کمک خواستن یک نقطه قوت است نه ضعف.
با عزیزان خود در مورد موقعیت خود صحبت کنید و اینکه چگونه می توانند به موفقیت شما کمک کنند. به دنبال گروه های حمایتی برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باشید. هرچه حمایت بیشتری داشته باشید، کمتر احساس تنهایی می‌کنید.
مانیا و هیپومانیا دو علامت شایع اختلال دوقطبی هستند، اما می‌توانند خارج از آن اختلال نیز رخ دهند. هر دو می‌توانند باعث افزایش قابل توجه انرژی، افزایش احساسات، رفتارهای مخاطره آمیز و تحریک پذیری شوند.
در حالی که ممکن است این اپیزود در حین وقوع احساس خوبی داشته باشد، هر دو شرایط می‌توانند باعث شوند فرد کارهایی را انجام دهد که ممکن است بعداً پشیمان شود.
اگرچه این دو وضعیت سلامت روانی ویژگی های مشابهی دارند، تفاوت های بزرگ بین آنها به شدت و مدت زمان وابسته است.
اگر فکر می کنید که شما یا کسی که دوستش دارید یک دوره مانیک یا هیپومانیک را تجربه می‌کند، در اسرع وقت با یک روانشناس صحبت کنید. نگران نباشید این وضعیت ها قابل درمان هستند.
دیدگاهتان را بنویسید