علل بی خوابی شبانه چیست و نحوه درمان آن

بی خوابی شبانه زمانی است که به دلایلی شما در شب نمی‌توانید خوب بخوابید یا به اندازه کافی نمی‌خوابید و اختلالاتی را در احساسات یا عملکرد خود تجربه می‌کنید.

حدود 10 درصد از جمعیت جهان بی خوابی شبانه را تجربه می‌کنند که به عنوان یک وضعیت پزشکی واجد شرایط است. معمولاً خطرناک نیست و راه‌های زیادی – از جمله داروها و گزینه‌های تراپی برای درمان آن وجود دارد.

بی خوابی شبانه چیست؟

بی خوابی شما را از خوابیدن باز می دارد و باعث اختلال در توانایی های فیزیکی و ذهنی شما در طول روز می‌شود.
بی خوابی زمانی است که شما مشکل خواب دارید. با گذشت زمان، اثرات می تواند رشد کند و شدید شود. برخی از اثرات زمانی خطرناک می‌شوند که بی خوابی شدید یا طولانی مدت باشد.
در واقع این اختلال زمانی است که شما آنطور که باید نمی‌خوابید. این می‌تواند به این معنی باشد که شما به اندازه کافی نمی‌خوابید، خوب نمی‌خوابید یا در به خواب رفتن یا خواب ماندن مشکل دارید.

برای برخی افراد، بی خوابی یک ناراحتی جزئی است. اما برای دیگران، بی خوابی ممکن است یک اختلال بزرگ باشد. دلایل بروز بی خوابی می‌تواند به همان اندازه متفاوت باشد.

بدن شما به دلایل زیادی به خواب نیاز دارد (و علم هنوز در حال کشف این موضوع است که چرا خواب برای بدن شما بسیار مهم است). کارشناسان می‌دانند که وقتی به اندازه کافی نمی‌خوابید، می‌تواند باعث کمبود خواب شود، که معمولاً ناخوشایند است (حداقل) و شما را از بهترین عملکرد خود باز می‌دارد.

عادات و نیازهای خواب از فردی به فرد دیگر می‌تواند بسیار متفاوت باشد. به دلیل این تغییرات، متخصصان طیف گسترده ای از ویژگی های خواب را “عادی” می‌دانند. چند نمونه از این موارد عبارتند از:

1. پرندگان سحرخیز/ زود بیدار می شوند: برخی افراد به طور طبیعی ترجیح می‌دهند به رختخواب بروند و زود بیدار شوند.
2. جغدهای شب/ دیر بیدار می‌شوند: برخی از افراد ترجیح می‌دهند تا دیر وقت بیدار بمانند و در عوض دیر بیدار شوند.
3. افراد کم خواب: برخی افراد به طور طبیعی به خواب کمتری نسبت به دیگران نیاز دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که حتی ممکن است یک دلیل ژنتیکی برای آن وجود داشته باشد.
4. تفاوت های خواب آموخته شده: برخی از افراد به دلایل خاصی مانند حرفه خود عادات خواب را ایجاد می‌کنند. پرسنل نظامی با تجربه رزمی اغلب یاد می‌گیرند که به دلیل خواسته ها و خطرات حرفه خود سبک خواب باشند.

در نقطه مقابل این طیف، برخی از افراد یاد می‌گیرند که بسیار سنگین بخوابند تا با وجود صداهای اطراف همچنان بخوابند.
5. تغییرات طبیعی در نیازهای خواب: نیاز شما به خواب در طول زندگی تغییر می‌کند. نوزادان به طور قابل توجهی به خواب بیشتری نیاز دارند که بین 14 تا 17 ساعت در روز است، در حالی که بزرگسالان (18 سال به بالا) به حدود 7 تا 9 ساعت در روز نیاز دارند.

انواع بی خوابی شبانه

دو روش اصلی وجود دارد که متخصصان برای دسته بندی بی خوابی استفاده می‌کنند:

زمان: کارشناسان بی خوابی را به دو دسته حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (بلند مدت) طبقه بندی می‌کنند. شکل مزمن آن با عنوان اختلال بی خوابی شناخته می‌شود.
علت: بی خوابی شبانه اولیه به این معنی است که خود به خود اتفاق می‌افتد. بی خوابی ثانویه به این معنی است که نشانه وضعیت یا شرایط دیگری است.

انواع بی خوابی شبانه چقدر شایع است؟

هر دو نوع حاد و مزمن بی خوابی شبانه بسیار رایج هستند. تقریباً از هر 3 بزرگسال در سراسر جهان 1 نفر دارای علائم بی خوابی است و حدود 10 درصد از بزرگسالان معیارهای اختلال بی خوابی را دارند.

علائم اختلال بی خوابی چیست؟

اختلال بی خوابی چندین علامت بالقوه دارد که به چند دسته تقسیم می شوند:

1. مشکلات خوابیدن

وقتی مشکل خوابیدن دارید یکی از علائم مهم بی خوابی است. سه راه اصلی برای این اتفاق وجود دارد و افراد معمولاً در طول زمان بین آنها جابه‌جا می‌شوند:

بی خوابی اولیه (شروع خواب): این بدان معناست که شما در به خواب رفتن مشکل دارید.
بی خوابی میانی (نگهداری): این شکل باعث می‌شود که نیمه شب از خواب بیدار شوید اما دوباره به خواب بروید. این شایع ترین شکل است که تقریباً دو سوم افراد مبتلا به بی خوابی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بی خوابی دیرهنگام (اوایل بیداری): این شکل به این معنی است که شما صبح خیلی زود از خواب بیدار می شوید و دوباره به خواب نمی‌روید.

2. جلوه های روز

از آنجایی که برای اینکه بهترین حال خود را داشته باشید به خواب نیاز دارید، اختلالاتی مانند بی خوابی معمولاً علائمی را ایجاد می‌کند که در هنگام بیداری روی شما تأثیر می‌گذارد. این شامل:

1. احساس خستگی، ناخوشی یا خواب آلودگی.
2. پاسخ‌های تاخیری، مانند واکنش بسیار آهسته هنگام رانندگی.
3. مشکل در به خاطر سپردن چیزها
4. کند شدن فرآیندهای فکری، سردرگمی یا مشکل در تمرکز.
5. اختلالات خلقی، به ویژه اضطراب، افسردگی و تحریک پذیری.
6. اختلالات دیگر در کار، فعالیت های اجتماعی، سرگرمی ها یا سایر فعالیت های معمولی.

3. ویژگی های بی خوابی مزمن

ویژگی های علائم بی خوابی شبانه نیز مهم است. اگر علائم شما دارای ویژگی های خاصی باشد، ممکن است اختلال بی خوابی مزمن داشته باشید. ویژگی ها عبارتند از:

شرایط: تشخیص بی خوابی مزمن نیاز به بی خوابی بدون شرایطی دارد که در توانایی خوابیدن شما اختلال ایجاد کند (مانند تغییرات در برنامه کاری، رویدادهای زندگی و غیره).

تشخیص بی خوابی نیازمند داشتن مشکلات خواب با وجود داشتن زمان و محیط مناسب برای خوابیدن است.

بی خوابی مزمن مستلزم این است که به طور مکرر، حداقل سه بار در هفته، بی خوابی داشته باشید. همچنین حداقل سه ماه طول می‌کشد.

اختلال بی خوابی به دلیل مواد یا داروها (شامل داروهای پزشکی و غیرپزشکی) یا سایر اختلالات خواب رخ نمی‌دهد. سایر شرایط سلامت روانی یا پزشکی نیز نمی‌توانند به طور کامل توضیح دهند که چرا شما نمی خوابید.

چه چیزی باعث بی خوابی شبانه می‌شود؟

کارشناسان به طور کامل نمی‌دانند که چرا بی خوابی اتفاق می‌افتد، اما درک فعلی این است که این وضعیت می‌تواند عوامل زیادی را شامل شود. برخی از این عوامل می‌توانند علت باشند یا به سادگی به آن کمک کنند.

علل اختلال بی خوابی شبانه یا عوامل کمک کننده عبارتند از:

سابقه خانوادگی (ژنتیک): افراد با سابقه خانوادگی بیشتر در خطر بروز بی خوابی هستند.

تفاوت‌های فعالیت مغز: افراد مبتلا ممکن است مغز فعال‌تری داشته باشند یا تفاوت‌های شیمیایی مغز که بر توانایی خواب آنها تأثیر می‌گذارد، داشته باشند.

شرایط پزشکی: سلامت جسمانی شما می‌تواند بر توانایی خواب شما تأثیر بگذارد.

این شامل بیماری‌های موقتی مانند عفونت‌ها یا جراحات جزئی، یا شرایط مزمن مانند ریفلاکس اسید یا بیماری پارکینسون می‌شود.

شرایطی که بر ریتم شبانه روزی شما، ساعت طبیعی خواب/بیداری بدن شما تأثیر می گذارد، نیز عواملی هستند.

شرایط سلامت روان: حدود نیمی از افراد مبتلا به بی خوابی مزمن حداقل از یک اختلال دیگر مانند اضطراب یا افسردگی رنج می‌برند.

شرایط زندگی: شرایط استرس‌زا یا سخت زندگی ممکن است لزوماً باعث بی‌خوابی نشوند، اما بسیار رایج است که در ایجاد آن نقش داشته باشند.

تغییرات زندگی: تغییرات مختصر یا موقت اغلب یا تغییرات طولانی مدت، مانند نقل مکان به خانه جدید نیز می تواند بر خواب تأثیر بگذارد.

عادات و روال شما: عادات خواب شما (همچنین به عنوان بهداشت خواب شناخته می شود) می تواند به بروز بی خوابی شبانه کمک کند. این شامل چرت زدن یا عدم چرت زدن، زمانی که به خواب می‌روید، میزان کافئینی مصرف می‌کنید و سایر عادات را شامل می‌شود.

عوارض اختلال بی خوابی چیست؟

وقتی بی خوابی شدید باشد یا طولانی باشد، باعث کم خوابی می‎شود. یکی از نگرانی های اصلی در مورد کم خوابی، خواب آلودگی در طول روز است، که در صورت رانندگی یا انجام کارهای دیگری که نیاز به هوشیاری و توجه شما دارند، می تواند خطرناک باشد.

کم خوابی همچنین می تواند خطر برخی شرایط را افزایش دهد:

1. افسردگی
2. اضطراب
3. فشار خون بالا
4. حمله قلبی
5. سکته
6. دیابت نوع 2
7. چاقی
8. شرایطی که شامل روان پریشی است

بی خوابی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

یک روانشناس خوب می‌تواند بی خوابی را با استفاده از ترکیبی از روش ها تشخیص دهد، به ویژه با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه سلامتی، شرایط شخصی، عادات خواب، علائم و موارد دیگر.

او همچنین ممکن است آزمایش‌های خاصی را برای رد سایر شرایطی که می‌توانند باعث بی‌خوابی شوند یا به آن کمک کنند توصیه کنند.

درمان اختلال بی خوابی شبانه

راه های زیادی برای درمان بی خوابی وجود دارد، از تغییرات ساده در سبک زندگی و عادات شما گرفته تا داروهای مختلف. روش های اصلی درمان اختلال بی خوابی عبارتند از:

1. ایجاد و انجام عادات خواب خوب (که به عنوان بهداشت خواب نیز شناخته می‌شود).
2. داروهایی که به شما کمک می‌کنند بخوابید یا بخوابید (مخصوصاً داروهایی که اعتیاد آور نیستند).
3. سلامت روان

دارو برای درمان بی خوابی شبانه

انواع مختلفی از داروها می توانند به شما کمک کنند به خواب بروید یا بخوابید. بسیاری از اینها داروهای آرامبخش یا خواب آور – چه با نسخه و چه بدون نسخه – و همچنین داروهای سلامت روان و گیاهان و مکمل های خاص هستند.

1. داروهای آرام بخش:

این داروها فعالیت سیستم عصبی را کاهش می دهند.

2. داروهای خواب آور:

این داروها نام خود را از Hypnos، خدای یونانی خواب گرفته اند. اینها شما را خواب آلود می کند.

اطلاعات زیر حاوی نمونه‌هایی از داروها است. به یاد داشته باشید که داروهایی که بی خوابی را درمان می کنند ممکن است به همه کمک نکنند.

برخی از داروها می توانند با برخی دیگر تداخل داشته باشند و سن و سلامت جسمانی شما نیز در این امر نقش دارند.

همچنین مهم است به خاطر داشته باشید که در حالی که داروها می توانند به خواب شما کمک کنند، برخی نیز ممکن است بر چرخه خواب شما تأثیر منفی بگذارند. کیفیت خواب، نه فقط کمیت، مهم است. این بدان معناست که شما باید از داروها – حتی داروهای بدون نسخه – با احتیاط و مشورت روانپزشک استفاده کنید.

چندین نوع داروی تجویزی می توانند بی خوابی را درمان کنند.

انواع داروهای کنترل شده عبارتند از:

1. بنزودیازپین ها: به عنوان مثال می توان به استازولام، کوازپام ، تمازپام و تریازولام اشاره کرد.
2. “داروهای Z” (متخصصان اغلب آنها را با بنزودیازپین ها علی رغم نام گروه بندی می کنند زیرا خواص بسیار مشابهی دارند): رایج ترین آنها شامل اسزوپیکلون، زالپلون و زولپیدم است.
3. آنتاگونیست های گیرنده ارکسین دوگانه: اورکسین یک ماده شیمیایی تحریک کننده بیداری در مغز شما است. مسدود کردن اورکسین به خواب آلودگی شما کمک می کند. نمونه هایی از این موارد عبارتند از سوورکسانت، لمبورکسانت و داریدورکسانت.
4. داروهای ضد تشنج: اینها شامل گاباپنتین و پره گابالین است که می تواند به شرایطی مانند سندرم پای بیقرار کمک کند، که می تواند شما را بیدار نگه دارد.

انواع داروهای کنترل نشده عبارتند از:

1. داروهای ضد افسردگی آرام بخش: این داروها شامل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA) مانند دوکسپین و آمی تریپتیلین و ترازودون هستند.
2. ملاتونین و داروهای مرتبط: ملاتونین ماده شیمیایی است که مغز شما از آن استفاده می کند و به شما می گوید زمان خواب است. این دارو با دوز بالا می‌تواند نسخه ای باشد و دوز پایین تر بدون نسخه* موجود است. داروهای مصنوعی نیز وجود دارند که مشابه ملاتونین عمل می کنند، از جمله راملتئون

داروهای بدون نسخه برای بی خوابی

1. داروهای آنتی هیستامین که آلرژی را درمان می کنند نیز می توانند باعث خواب آلودگی شما شوند. نمونه هایی از این شامل دیفن هیدرامین و داکسیلامین

گیاهان و مکمل ها

بسیاری از گیاهان یا مکمل ها می توانند به درمان بی خوابی کمک کنند. در حالی که بسیاری از این موارد رایج و شناخته شده هستند، بهتر است تصور نکنید که یک گیاه یا مکمل به طور خودکار برای شما بی خطر است.

شما باید قبل از مصرف با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در مورد داروهای گیاهی و مکمل ها صحبت کنید. این به شما کمک می‌کند تا از عوارض جانبی یا تداخلات احتمالی جلوگیری کنید، به خصوص اگر شرایط پزشکی خاصی دارید یا هر داروی دیگری مصرف می‌کنید.

بطور کل خواب چیزی است که افراد می‌توانند آن را بدیهی بدانند تا زمانی که خواب کافی نداشته باشند. خواب یکی از اجزای حیاتی سلامتی شماست. کمبود خواب با کیفیت می‌تواند باعث اختلالات – بزرگ و کوچک – در سلامت کلی شما شود.

اگر مشکلات خواب دارید و حدس می‌زنید اختلال بی خوابی شبانه داشته باشید، ایده خوبی است که با یک روانشناس یا تراپیست مجرب صحبت کنید. آنها اغلب می توانند به شما کمک کنند تا برنامه خواب خود را بهبود ببخشید و به شما کمک کنند.

به این ترتیب، می‌توانید نگرانی‌های مرتبط با خواب را به حالت استراحت درآورید و وقتی از خواب بیدار می‌شوید احساس آمادگی و بازسازی کنید.

شما می‌توانید از طریق دکمه زیر نوبت خود را بصورت آنلاین در کلینیک روانشناسی کریمی نسب رزرو کنید.

منبع:

• insomnia