ای دی اچ دی ADHD چیست و علائم آن کدامند؟

ای دی اچ دی یا اختلال نقص توجه/بیش فعالی، یکی از شایع ترین اختلالات روانی است که اکثرا کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.

ای دی اچ دی (ADHD) چیست؟

افراد با ADHD، کمبود توجه دارند (ناتوانی در حفظ تمرکز)، بیش فعال (حرکت بیش از حد که با محیط مناسب نیست) و تکانشگر (اعمال عجولانه که در لحظه بدون فکر اتفاق می افتد) هستند.

ADHD یک اختلال مزمن و ناتوان کننده در نظر گرفته می شود که فرد را در بسیاری از جنبه های زندگی از جمله دستاوردهای تحصیلی و حرفه ای، روابط بین فردی و عملکرد روزانه تحت تاثیر قرار می دهد.

اختلال بیش فعالی و نقص توجه در صورت عدم درمان مناسب می تواند منجر به عزت نفس و عملکرد اجتماعی ضعیف در کودکان شود.

بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه، ممکن است عزت نفس پایین، حساسیت نسبت به انتقاد، و افزایش انتقاد از خود را تجربه کنند که احتمالاً ناشی از سطوح بالاتر انتقاد در طول زندگی است.

تخمین زده می شود که 8.4٪ از کودکان و 2.5٪ از بزرگسالان ADHD دارند. ADHD اغلب برای اولین بار در کودکان مدرسه‌ای شناسایی می‌شود که منجر به اختلال در یادگیری درس یا مشکل در انجام تکالیف مدرسه داشته باشد.

با توجه به تفاوت در نحوه بروز علائم، این بیماری در پسران بیشتر از دختران تشخیص داده می شود. با این حال، این بدان معنا نیست که پسران بیشتر به بیش فعالی مبتلا می‌شوند. پسران تمایل به بیش فعالی و سایر علائم بیرونی دارند در حالی که دختران تمایل به عدم تحرک دارند.

علائم اچ دی اچ دی چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

بسیاری از کودکان ممکن است در یک جا نشستن، منتظر ماندن، توجه کردن، بی قرار باشند و رفتار تکانشی داشته باشند.

با این حال، کودکانی که معیارهای تشخیصی ADHD را برآورده می‌کنند، از این نظر تفاوت دارند که علائم بیش فعالی، تکانشگری، سازماندهی و/یا بی توجهی آنها به طور قابل توجهی بیشتر از حد انتظار برای سن یا سطح رشد آنها است.

این علائم منجر به رنج قابل توجهی می‌شود و باعث ایجاد مشکلاتی در خانه، مدرسه یا محل کار و روابط می شود. علائم مشاهده شده نتیجه نافرمانی فرد یا ناتوانی در درک وظایف یا دستورالعمل ها نیست.

انواع ای دی اچ دی (ADHD)

عمدتا سه نوع اختلال بیش فعالی و نقص توجه وجود دارد:

1. نوع عمدتاً بی توجه
2. نوع عمدتاً بیش فعال/تکانشی.
3. نوع ترکیبی

تشخیص نوع اختلال بر اساس وجود علائم پایدار است که در یک دوره زمانی رخ داده و در شش ماه گذشته قابل توجه است. در حالی که ADHD را می توان در هر سنی تشخیص داد، این اختلال از دوران کودکی شروع می شود.

هنگام بررسی تشخیص، علائم باید قبل از 12 سالگی فرد وجود داشته باشد و باید در بیش از یک مرحله مشکل ایجاد کرده باشد. به عنوان مثال، علائم  نمی‌توانند تنها فقط در خانه بروز کنند.

1. نوع بی توجه

بی توجهی با چالش هایی در  انجام کار، تمرکز و سازمان دهی همراه است. برای تشخیص این نوع ADHD، شش (یا پنج مورد برای افراد 17 ساله یا بیشتر) از علائم زیر اغلب رخ می دهد:

1. به جزئیات توجه نمی‌کند یا در کارهای مدرسه یا شغلی اشتباه می‌کند.
2. در تمرکز روی کارها یا فعالیت‌ها، مانند سخنرانی، مکالمه یا مطالعه طولانی مشکل دارد.
3. به نظر می رسد وقتی با او صحبت می شود گوش نمی‌دهد (یعنی به نظر می‌رسد فکر او جای دیگری است).
4. دستورالعمل ها را دنبال نمی کند و تکالیف مدرسه، کارهای خانه یا وظایف شغلی را کامل نمی‎‌کند (ممکن است کارها را شروع کند اما به سرعت تمرکز خود را از دست می‌دهد).
5. در سازماندهی کارها مشکل دارد (مثلاً زمان را به خوبی مدیریت نمی کند؛ کارها را نامرتب و نامنظم انجام می‌دهد).
6. از کارهایی که مستلزم تلاش ذهنی مداوم است، مانند تهیه گزارش ها و تکمیل فرم ها، اجتناب می‌کند یا دوست ندارد.
7. اغلب چیزهایی را که برای کارها یا زندگی روزمره لازم است از دست می‌دهد، مانند اوراق مدرسه، کتاب، کلید، کیف پول، تلفن همراه و عینک.
8. به راحتی حواسش پرت می‌شود.
9. کارهای روزانه مانند انجام کارهای خانه و انجام امور را فراموش می‌کند. نوجوانان و بزرگسالان مسن تر ممکن است فراموش کنند که به تماس های تلفنی پاسخ دهند، صورتحساب ها را پرداخت کنند و قرار ملاقات بگذارند.

2. نوع بیش فعال / تکانشی

بیش فعالی به حرکات بیش از حد مانند بی قراری، انرژی بیش از حد، ثابت ننشستن و پرحرف بودن اشاره می‌کند و تکانشگری به تصمیمات یا اقداماتی اشاره دارد که بدون فکر کردن به عواقب آن انجام می شود.

برای تشخیص این نوع ADHD، شش (یا پنج مورد برای افراد 17 ساله یا بیشتر) از علائم زیر اغلب رخ می دهد:

1. بی قراری می‌کند یا با دست یا پا ضربه می‌زند، یا روی صندلی تکان می‌خورد.
2. قادر به نشستن نیست (در کلاس درس، محل کار).
3. می‌دود یا از جایی که نامناسب است بالا می‌رود.
4. قادر به بازی یا انجام فعالیت های اوقات فراغت به آرامی نیست.
5. همیشه “در حال حرکت” است، گویی توسط یک موتور هدایت می‌شود.
6. زیاد حرف میزند.
7. قبل از اینکه سؤالی تمام شود، پاسخی را به زبان می آورد (مثلاً ممکن است جملات افراد را تمام کند، منتظر صحبت کردن در مکالمات نمی‌مانند).
8. به سختی در انتظار نوبت خود است، مثلاً در هنگام انتظار در صف.
9. حرف دیگران را قطع می‌کند یا به آنها نفوذ می‌کند (مثلاً مکالمات، بازی ها یا فعالیت ها را قطع می‌کند یا بدون اجازه از چیزهای دیگران استفاده می‌کند). نوجوانان و بزرگسالان مسن تر ممکن است کارهایی را که دیگران انجام می‌دهند به عهده بگیرند.

نوع ترکیبی

این نوع ADHD تشخیصی است که هنگامی که هر دو معیار برای هر دو نوع بی توجه و بیش فعال/تکانشی برآورده می‌شود، مشخص می‌شود.

ای دی اچ دی معمولاً توسط ارائه دهندگان سلامت روان یا ارائه دهندگان مراقبت های اولیه تشخیص داده می‌شود.

ارزیابی روانپزشکی شامل شرح علائم از بیمار و مراقبان، تکمیل مقیاس ها و پرسشنامه ها توسط بیمار، مراقبین و معلمان، سوابق کامل روانپزشکی و پزشکی، سابقه خانوادگی و اطلاعات مربوط به آموزش، محیط و تربیت است.

همچنین ممکن است شامل ارجاع برای ارزیابی پزشکی برای رد سایر شرایط پزشکی باشد.

توجه به این نکته مهم است که شرایط متعددی مانند اختلالات یادگیری، اختلالات خلقی، اضطراب، مصرف مواد، آسیب‌های سر، شرایط تیروئید و استفاده از برخی داروها مانند استروئیدها می‌توانند ADHD را تقلید کنند.

همچنین بیش فعالی و نقص توجه ممکن است با سایر شرایط سلامت روان، مانند اختلال نافرمانی مقابله ای یا اختلال سلوک، اختلالات اضطرابی و اختلالات یادگیری همراه باشد.

بنابراین، ارزیابی کامل روانپزشکی بسیار مهم است. هیچ آزمایش خون یا تصویربرداری معمولی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد.

گاهی اوقات، بیماران ممکن است برای آزمایش‌های روان‌شناختی اضافی (مانند آزمایش‌های عصبی روان‌شناختی یا روان‌شناختی) ارجاع داده شوند یا ممکن است تحت آزمایش‌های کامپیوتری برای ارزیابی شدت علائم قرار گیرند.

درمان ای دی اچ دی

درمان ADHD معمولاً شامل ترکیبی از تراپی و مداخله دارویی است. در کودکان پیش دبستانی و کوچکتر، رویکرد خط اول توصیه شده شامل راهبردهای رفتاری در قالب آموزش مدیریت والدین و مداخله در مدرسه است.

درمان تعامل والد-کودک (PCIT) یک روش درمانی مبتنی بر شواهد برای کمک به کودکان خردسال مبتلا به ادی اچ دی و اختلال نافرمانی مقابله ای است.

بر اساس دستورالعمل های فعلی، محرک های روانی (آمفتامین ها و متیل فنیدات) درمان های دارویی خط اول برای مدیریت بیش فعالی هستند.

در بیماران پیش دبستانی مبتلا به این اختلال، آمفتامین ها تنها داروی مورد تایید FDA هستند، اگرچه دستورالعمل ها نشان می‌دهد که در صورت ناکافی بودن مداخلات رفتاری، متیل فنیدات به جای آمفتامین ها ممکن است مفید باشد.

آگونیست های آلفا (کلونیدین و گوانفاسین) و مهارکننده انتخابی بازجذب نوراپی نفرین، اتوموکستین، دیگر گزینه های مورد تایید FDA برای درمان ای دی اچ دی هستند.

داروهای جدیدتر مورد تایید دیگری نیز وجود دارد، از جمله Jornay (متیل فنیدات طولانی رهش) که در شب مصرف می‌شود و اثر دارو را از صبح روز بعد شروع می‌کند، Xelstrym (دکستروآمفتامین) که یک پچ آمفتامین است،

Qelbree (ویلوکسازین) که یک دارو است. غیر محرک، آدانزیا (متیل فنیدات هیدروکلراید)، دیاناول (سوسپانسیون خوراکی با رهش طولانی آمفتامین)، Mydayis (محصول آمفتامین نمک های مخلوط)، و کوتمپلا (قرص متیل فنیدات طولانی رهش خوراکی تجزیه کننده).

بسیاری از کودکان و خانواده ها بسته به اثربخشی و تحمل دارو، می‌توانند گزینه های دارویی مختلف را به طور متناوب تغییر دهند.

هدف از درمان بهبود علائم برای بازگرداندن عملکرد در خانه و مدرسه است. بنابراین تراپی نیز در کنار دارو ها بسیار کمک کننده است که برای آشنایی بیشتر با این درمان مقاله تراپی چیست و چرا خوبه و ۴ نوع آن را بخوانید.

بعلاوه نوروفیدبک نیز یک درمان موثر برای اختلال بیش فعالی است که در مقاله نوروفیدبک چیست و چه تاثیراتی دارد، به همراه محاسبه هزینه جلسات بیشتر درباره آن بخوانید.

به یاد داشته باشید که اولین مرحله برای درمان تشخیص است. برای رزرو نوبت در کلینیک روانشناسی کریمی نسب با شماره ۰۹۳۰۸۴۹۹۷۱۵  تماس بگیرید.

منبع:

• what is adhd