افسردگی پس از زایمان نوعی افسردگی است که بعد از بچه دار شدن اتفاق می‌افتد. تقریبا 15% افراد تحت تاثیر این مشکل قرار می‌گیرند.

افراد مبتلا به افسردگی پس‌زایمان دچار اوج و فرودهای عاطفی، گریه های مکرر، خستگی، احساس گناه و اضطراب می شوند و ممکن است در مراقبت از کودک خود دچار مشکل شوند. خوشبختانه این نوع افسردگی با دارو و مشاوره قابل درمان است.

افسردگی پس از زایمان چیست؟

بچه دار شدن تجربه‌ای است که زندگی افراد را تغییر می‌دهد. پدر و مادر بودن هیجان انگیز است اما همچنین می‌تواند خسته کننده و طاقت فرسا باشد.

طبیعی است که احساس نگرانی یا شک داشته باشید، به خصوص اگر برای اولین بار است که مادر می‌شوید. با این حال، اگر احساسات شما شامل غم و اندوه یا تنهایی شدید، نوسانات خلقی شدید و گریه های مکرر باشد، ممکن است به افسردگی پس‌زایمان مبتلا شده باشید.

افسردگی بعد از زایمان (PPD) نوعی افسردگی است که پس از زایمان و بدنیا آوردن نوزاد اتفاق می‌افتد. این نئوع فسردگی فقط بر فرد متولد کننده تأثیر نمی‌گذارد. این می‌تواند بر همسر و والدین خوانده نیز تأثیر بگذارد.

افراد پس از بچه دار شدن دچار تغییرات هورمونی، فیزیکی، عاطفی، مالی و اجتماعی می‌شوند. این تغییرات می‌تواند علائم افسردگی پس از زایمان را ایجاد کند.

درباره انواع افسردگی و شرایط کلی آن در مقاله ۲ نوع افسردگی چیست و راه های مقابله و درمان افسردگی بیشتر بخوانید.

اگر به این افسردگی دچار شده‌اید، بدانید که تنها نیستید، این تقصیر شما نیست و کمک وجود دارد. تراپیست شما می‌تواند علائم شما را مدیریت کند و به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.

انواع افسردگی بعد از زایمان

سه نوع مختلف از اختلالات خلقی پس از زایمان وجود دارد:

1. افسردگی نوزاد یا بیبی بلوز (baby blues)

بیبی بلوز بین 50 تا 75 درصد افراد را پس از زایمان تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر در حال تجربه این افسردگی هستید، گریه های مکرر و طولانی بدون دلیل مشخص، غم و اندوه و اضطراب خواهید داشت.

این وضعیت معمولاً در هفته اول (یک تا چهار روز) پس از زایمان شروع می‌شود.

اگرچه این تجربه ناخوشایند است، اما این وضعیت معمولاً در عرض دو هفته بدون درمان فروکش می‌کند. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که از دوستان، خانواده یا شریک زندگی خود کمک بخواهید.

2. افسردگی پس از زایمان

افسردگی بعد از زایمان وضعیتی به مراتب جدی‌تر از افسردگی نوزاد است و از هر 7 والدین جدید، 1 نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر قبلاً افسردگی پس از زایمان را تجربه کردید، خطر ابتلا به آن در هر بارداری تا 30 درصد افزایش می‌یابد.

ممکن است اوج و فرودهای متناوب، گریه های مکرر، تحریک پذیری و خستگی، و همچنین احساس گناه، اضطراب و ناتوانی در مراقبت از کودک یا خودتان را تجربه کنید.

علائم از خفیف تا شدید متغیر است و ممکن است در عرض یک هفته پس از زایمان یا به تدریج، حتی تا یک سال بعد ظاهر شود. اگرچه علائم ممکن است چندین ماه طول بکشد، درمان این اختلال با روان درمانی یا داروهای ضد افسردگی بسیار موثر است.

3. روان پریشی پس از زایمان

روان پریشی پس از زایمان شکل بسیار شدید PPD است و نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد. این وضعیت نسبتاً نادر است و از هر 1000 نفر تنها 1 نفر را بعد از زایمان مبتلا می‌کند.

علائم معمولاً به سرعت بعد از بچه دار شدن ظاهر می‌شوند و شدید هستند و ممکن است چند هفته یا چند ماه ادامه یابند.

علائم شامل بی قراری شدید، گیجی، احساس ناامیدی و شرم، بی خوابی، پارانویا، هذیان یا توهم، بیش فعالی، گفتار سریع یا شیدایی است.

روان پریشی بعد از زایمان نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد زیرا خطر خودکشی و آسیب رساندن به نوزاد افزایش می‌یابد. درمان معمولاً شامل بستری شدن در بیمارستان، روان درمانی و دارو خواهد بود.

چه کسانی دچار PPD می‌شوند؟

این نوع افسردگی بسیار شایع است. 75 درصد از مردم بعد از زایمان دچار بیبی بلوز می‌شوند. 15 درصد از این افراد دچار افسردگی پس از زایمان و از هر 1000 نفر یک نفر دچار روان پریشی پس از زایمان می‌شود.

چگونه بفهمم که دچار افسردگی پس از زایمان شدم؟

بسیاری از افراد پس از زایمان دچار بیبی بلوز می‌شوند. افسردگی نوزاد و PPD علائم مشابهی دارند.

با این حال، علائم افسردگی نوزاد حدود 10 روز طول می‌کشد و شدت کمتری دارد. اما علائم PPD، هفته ها یا ماه ها طول می‌کشد و شدیدتر می‌شوند.

به یاد داشته باشید، به اشتراک گذاشتن علائم خود با تراپیست خود ضرری ندارد. آنها می‌توانند ارزیابی کنند که آیا شما برای علائم خود به درمان نیاز دارید یا خیر.

افسردگی پس از زایمان چقدر طول می کشد؟

این افسردگی می‌تواند تا یک سال پس از تولد فرزند شما ادامه یابد. با این حال، این بدان معنا نیست که شما باید در طی یک سال احساسات خود را درمان کنید.

با روانشناس خود در مورد علائم و درمان خود صحبت کنید. در مورد احساس خود صادق باشید. به دقت فکر کنید که آیا احساس بهتری نسبت به ابتدای تشخیص دارید یا خیر. سپس، آنها می‌توانند درمان مداوم را برای علائم شما توصیه کنند.

چه عواملی خطر ابتلا به PPD را افزایش می دهد؟

برخی عوامل خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش می‌دهند:

1. داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی افسردگی، PDD و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
2. حمایت اجتماعی محدود
3. تعارض زناشویی یا تجاوز
4. دوسوگرایی در مورد بارداری
5. عوارض بارداری مانند شرایط سلامتی، زایمان سخت یا زایمان زودرس
6. سن کمتر از 20 سال یا مجرد بودن
7. داشتن نوزادی با نیازهای خاص یا نوزادی که زیاد گریه می‌کند

علائم افسردگی پس از زایمان چیست؟

برخی از افراد در مورد علائم خود احساس شرمساری می‌کنند یا احساس می‌کنند که والدین وحشتناکی هستند که این احساس را دارند. اما این اختلال بسیار شایع است. شما تنها کسی نیستید که چنین احساسی دارید و این به این معنی نیست که شما آدم بدی هستید.

اگر برخی از موارد زیر را تجربه کنید ممکن است PDD داشته باشید:

1. احساس غم، بی ارزشی، ناامیدی یا گناه
2. نگران بودن بیش از حد یا احساس سرگیجه
3. از دست دادن علاقه به سرگرمی ها یا چیزهایی که زمانی از آنها لذت می‌بردید.
4. تغییر در اشتها و اختلال در خوردن غذا
5. از دست دادن انرژی و انگیزه
6. مشکل در خوابیدن یا تمایل دائمی به خوابیدن
7. گریه بی دلیل یا بیش از حد
8. مشکل در تفکر یا تمرکز
9. افکار خودکشی یا آرزوی مرگ
10. عدم علاقه به کودک یا احساس اضطراب در اطراف نوزاد
11. افکار صدمه زدن به کودک یا احساس اینکه فرزندتان را نمی‌خواهید

اگر فکر می کنید که افسردگی پس از زایمان دارید، با یک روانشناس مجرب تماس بگیرید و از او کمک بگیرید.

چه چیزی باعث بروز افسردگی پس از زایمان می‌شود؟

با اینکه به تحقیقات بیشتری برای تعیین ارتباط بین کاهش سریع هورمون ها پس از زایمان و افسردگی مورد نیاز است.

اما بطور کل سطح استروژن و پروژسترون در دوران بارداری ده برابر افزایش می‌یابد و پس از زایمان به شدت کاهش می‌یابد. تا سه روز پس از زایمان، سطح این هورمون ها به سطح قبل از بارداری کاهش می یابد.

علاوه بر این تغییرات شیمیایی، تغییرات اجتماعی و روانی مرتبط با بچه دار شدن خطر ابتلا به افسردگی بعد از زایمان را افزایش می‌دهد. نمونه هایی از این تغییرات عبارتند از تغییرات فیزیکی در بدن شما، کمبود خواب، نگرانی در مورد همسر خود یا تغییر در روابط شما.

اگر هر یک از علائم زیر را داشتید، لطفاً فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

1. افکار آسیب رساندن به خود یا کودکتان
2. افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی
3. خلق افسرده در بیشتر روز، تقریباً هر روز در دو هفته گذشته
4. احساس اضطراب، گناه، ناامیدی، ترس، وحشت یا بی ارزشی
5. مشکل در تفکر، تمرکز، تصمیم گیری یا برخورد با موقعیت های روزمره.

آیا افسردگی پس از زایمان می‌تواند بر نوزاد تأثیر بگذارد؟

بله، PPD می‌تواند بر کودک شما تأثیر بگذارد. دریافت درمان هم برای شما و هم برای کودکتان مهم است.

تحقیقات نشان می‌دهد کهاین اختلال می‌تواند به طرق زیر بر جنین شما تأثیر بگذارد:

1. شما در برقراری ارتباط با کودک خود مشکل دارید و با او ارتباط برقرار نمی‌کنید.
2. فرزند شما ممکن است مشکلات رفتاری یا یادگیری داشته باشد.
3. شما می‌توانید از قرار ملاقات با متخصص اطفال فرزندتان صرف نظر کنید.
4. کودک شما ممکن است مشکلات تغذیه و خواب داشته باشد.
5. فرزند شما ممکن است در معرض خطر بیشتری برای چاقی یا اختلالات رشدی باشد.
6. شما ممکن است مراقبت از کودک خود را نادیده بگیرید یا تشخیص ندهید که چه زمانی بیمار است.
7. کودک شما ممکن است در مهارت های اجتماعی اختلال پیدا کند.

تشخیص افسردگی بعد از بارداری

آزمایش خاصی وجود ندارد که PPD را تشخیص دهد.

روانشناس یا پزشک شما را در ویزیت پس از زایمان ارزیابی می‌کند. این ملاقات ممکن است شامل بحث در مورد سابقه سلامتی شما، احساسی که از زمان زایمان داشته‌اید، معاینه فیزیکی، معاینه لگن و تست های آزمایشگاهی باشد.

بسیاری از پزشکان برای غربالگری افسردگی دو یا سه هفته پس از زایمان برنامه ریزی می‌کنند. این تضمین می‌کند که در اسرع وقت کمک مورد نیاز خود را دریافت کنید.

آنها ممکن است غربالگری افسردگی انجام دهند یا از شما یک سری سوالات بپرسند تا ارزیابی کنند که آیا به این اختلال مبتلا شده‌اید یا خیر. آنها از شما می‌پرسند که چه احساسی دارید و وضعیت کودک شما چگونه است.

با پزشک خود باز و صادق باشید تا مطمئن شوید که آنها تصویر دقیقی از احساسات و افکار شما دارند. آنها می‌توانند تشخیص دهند که آیا احساسات شما معمولی هستند یا علائم PPD هستند.

پزشک شما ممکن است آزمایش خون هم تجویز کند زیرا این اختلال می‌تواند علائمی مشابه بسیاری از بیماری های تیروئید ایجاد کند.

به یاد داشته باشید، پزشک شما برای حمایت از شما و اطمینان از سلامت شما وجود دارد، بنابراین با آنها صادق باشید. هیچ قضاوتی وجود ندارد و شما با احساسات خود تنها نیستید.

درمان افسردگی پس از زایمان

درمان افسردگی پس از بارداری بسته به نوع و شدت علائم شما متفاوت است. گزینه های درمانی شامل داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی، روان درمانی (گفتار درمانی) و مشارکت گروهی حمایتی است.

درمان روان پریشی پس از زایمان ممکن است شامل دارو برای درمان افسردگی، اضطراب و روان پریشی باشد. همچنین ممکن است برای چند روز در مرکز درمانی بستری شوید تا زمانی که به حالت پایدار برسید. اگر به این درمان پاسخ ندهید، الکتروشوک درمانی (ECT) می‌تواند موثر باشد.

دارو درمانی

روانپزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی را برای مدیریت علائم افسردگی پس از زایمان تجویز کند. داروهای ضد افسردگی به تعادل مواد شیمیایی موجود در مغز کمک می‌کنند که بر خلق و خوی شما تأثیر می‌گذارد.

اگر به نوزاد خود شیر می دهید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای مصرف داروهای ضد افسردگی صحبت کنید. داروها می‌توانند از طریق شیر به کودک شما منتقل شوند.

با این حال، سطح انتقال به طور کلی پایین است و بسیاری از داروهای ضد افسردگی بی خطر در نظر گرفته می‌شوند.

روانپزشک شما می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که چه دارویی برای شما مناسب است، بر اساس علائم شما و اینکه آیا در حال شیردهی هستید یا خیر.

برخی از داروهای ضد افسردگی رایج برای افسردگی بعد از زایمان عبارتند از:

مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند سرترالین (Zoloft®) و فلوکستین (Prozac®).
مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) مانند دولوکستین (Cymbalta®) و دسوونلافاکسین (Pristiq®).
بوپروپیون (Wellbutrin® یا Zyban®).
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) مانند آمی تریپتیلین (Elavil®) یا ایمی پرامین (Tofranil®).

به خاطر داشته باشید که حداقل سه یا چهار هفته طول می‌کشد تا داروهای ضد افسردگی عمل کنند. قبل از قطع دارو با روانپزشک خود صحبت کنید.

قطع زودهنگام دارو می تواند باعث بازگشت علائم شود. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند قبل از قطع کامل، دوز دارو را کاهش دهید.

اگر پزشک شما افسردگی پس از بارداری را در حالی که هنوز در بیمارستان هستید تشخیص دهد، ممکن است داروهای IV حاوی برکسانولون را توصیه کند.

راه های مقابله با افسردگی پس از زایمان چیست؟

اشکالی ندارد که احساس غرق شدن کنید. مادر یا پدر شدن پر از فراز و نشیب است و بچه دار شدن کار آسانی نیست.

اگر افسردگی دارید، لازم نیست به تنهایی رنج بکشید. روانشناس خوب می‌تواند به یافتن درمانی مناسب برای شما کمک کند.

در اینجا مواردی وجود دارد که می توانید برای کمک به مقابله با PPD انجام دهید:

1. کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید – روانشناس، دوست، عضو خانواده یا کسی که به شما گوش دهد و به شما کمک کند.
2. به یک گروه حمایتی برای والدین جدید بپیوندید.
3. سعی کنید غذاهای سالم بخورید و زمانی برای ورزش پیدا کنید.
4. استراحت را برای خود در اولویت قرار دهید.
5. با دوستان بیرون بروید یا تلفنی با آنها صحبت کنید.
6. زمانی را برای مراقبت از خود و انجام کارهایی که از آن لذت می‌برید، مانند
7. مطالعه یا سایر سرگرمی ها، پیدا کنید.
8. در کارهای خانه یا کارهای خانه کمک بگیرید.

اگر افسردگی پس از زایمان درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

PPD درمان نشده خطرناک است و بر شما، جنین و کسانی که شما را دوست دارند تأثیر می گذارد. می‌تواند باعث شود:

1. احساس کنید انرژی ندارید.
2. بد خلقی.
3. باور کنید نمی‌توانید از کودک خود مراقبت کنید.
4. قادر به تمرکز یا تصمیم گیری نیستید.
5. به صدمه زدن به خود فکر کنید.

پیشگیری از افسردگی پس از زایمان

PPD به طور کامل قابل پیشگیری نیست. دانستن علائم هشداردهنده این بیماری و اینکه چه عواملی باعث افزایش خطر می‎‌شوند کمک می‌کند. در اینجا چند نکته وجود دارد که می‌تواند به جلوگیری از افسردگی پس از زایمان کمک کند:

• در مورد انتظارات خود از خود و کودکتان واقع بین باشید.
• وقتی برای اولین بار به خانه می‌روید بازدیدکنندگان را محدود کنید.
• کمک بخواهید – به دیگران بگویید چگونه می‌توانند به شما کمک کنند.
• زمانی که کودک شما می‌خوابد، بخوابید یا استراحت کنید.
• ورزش کنید – پیاده روی کنید و برای استراحت از خانه خارج شوید.
• با خانواده و دوستان خود در تماس باشید – خود را منزوی نکنید.
• رابطه خود را با شریک زندگی خود تقویت کنید – برای یکدیگر وقت بگذارید.
• منتظر روزهای خوب و چند روز بد باشید.

آیا پدرها هم به افسردگی بعد از زایمان مبتلا شوند؟

بله، هر دو والد می‌توانند علائم افسردگی پس از بارداری را داشته باشند. اگر بعد از آوردن نوزادتان به خانه علائم افسردگی یا اضطراب دارید، شما و همسرتان باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

تخمین زده می شود که 4 درصد از پدرها در اولین سال پس از تولد فرزندشان افسردگی را تجربه می‌کنند.

چگونه می توانم به فردی که افسردگی پس از زایمان دارد کمک کنم؟

افراد مبتلا به PPD نیاز به حمایت زیادی دارند. در اینجا چند راه وجود دارد که می‌توانید کمک کنید:

• علائم افسردگی و اضطراب را بشناسید و از دوست یا شریک زندگی خود بخواهید به دنبال مراقبت های پزشکی باشد.
• شنونده خوبی باشید بگذارید بدانند که برای گوش دادن و کمک کردن در آنجا هستید.
• در انجام کارهای روزانه مانند نظافت و انجام امور به آنها کمک کنید.
• به آنها در خواباندن کودک و استراحت کمک کنید.
• آنها را تشویق کنید که از یک تراپیست یا روانشناس کمک بگیرند. پیشنهاد تنظیم قرار ملاقات یا همراهی با آنها به عنوان یک فرد پشتیبانی کنید.

 

افسردگی پس از زایمان یک اختلال خلقی شایع است که از هر ۷ نفر ۱ نفر پس از زایمان به آن مبتلا می‌شود. این تقصیر شما نیست و هیچ کاری برای ایجاد آن انجام نداده اید.

این شما را به پدر و مادر بد یا فرد بدی تبدیل نمی‌کند. عوامل بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی که باعث ایجاد PPD می‌شوند خارج از کنترل شما هستند.

علائم این افسردگی عبارتند از احساس غمگینی یا بی ارزشی، از دست دادن علاقه به چیزهایی که زمانی از آنها لذت می‌بردید، گریه کردن بیش از حد و نوسانات خلقی.

اگر فکر می‌کنید که به این اختلال مبتلا شده‌اید، با یک روانشناس صحبت کنید. آنها می‌توانند بفهمند که چگونه علائم شما را به بهترین شکل مدیریت کنند و شما قضاوت نخواهید شد.

منبع:

• postpartum depression